Kanunlarımız, komşudan gelecek zararlara karşı mülk sahibini korumaktır. Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir. (TMK. Md:683/1)
Kat malikleri, kiracılar ve apartmanda başka bir sıfatla oturanlar, bağımsız bölümlerini kullanırken Kat Mülkiyeti Kanunu’nun hükümlerine, Yönetim Planına, genel hukuk kurallarına, örf ve adetlere uygun davranmak; komşularını tedirgin edecek davranışlardan kaçmak zorundadır.
Komşu hakkı, mülkün kullanılmasını sınırlayıcı nitelikte bir haktır. Bir gayrimenkulün maliki, komşu gayrimenkullerin maliklerine karşı bazı yapma ve yapmama (kaçınma) yükümleri altındadır.
Eğer gürültüler ve taşkınlıklar komşuda alışılmış ölçülere göre çekilmez bir etki meydana getirmez ise, ondan hoşgörü göstermesi, buna katlanması beklenmelidir.
Genel olarak denilebilir ki, zarar verebilecek ve her şeyden önce sağlığa dokunan taşkınlıklar, bacalardan çıkan gazlar, suyun kirletilmesi MK. md. 737 kapsamına girer. Tozların içeriye girmesi, çeşmelerin, hendek, sarnıç, lağımların rutubet yapması, kurum veya duman yüzünden ekinlerin zarara uğraması, rahatsızlık veren özellikle gürültü çıkaran taşkınlıklar da bu kapsamdadır.
Komşuluk ilişkisinde, taşkınlığın önlenmesi için aşağıdaki tedbirler alınmalıdır:
• Komşularına rahatsızlık vermemek
• Komşu arsasında zarar verici kazı ve inşaat yapmamak
• Komşu gayrimenkuldeki ağaçların dal ve köklerinin kendi arsasına geçmesine katlanmak
• Zarar verici bir durumun varlığında su giderlerinin düzenlenmesini sağlamak
• Suyolu, gaz ve elektrik borularının geçirilmesine katlanmak
• Zorunlu geçit hakkı tanımak
• Zorunlu su hakkı tanımak
• Sınırlık koyma mecburiyetinde olmak
• Herkes, taşınmaz mülkiyetinden doğan yetkileri kullanırken ve özellikle işletme faaliyetini sürdürürken, komşularını olumsuz şekilde etkileyecek taşkınlıktan kaçınmakla yükümlüdür (TMK. Md:737/1).
• Özellikle, taşınmazın durumuna niteliğine ve yerel adete göre komşular arasında hoş görülebilecek dereceyi aşan duman, buğu, kurum, toz, koku çıkartarak, gürültü veya sarsıntı yaparak rahatsızlık vermek yasaktır. (TMK. Md: 737/I1)
Kat maliklerinin gerek bağımsız bölümlerini, gerek eklentilerini ve ortak yerleri kullanırken özellikle birini rahatsız etmemek yükümlülüğünde bulunduklarından, bir takım yasaklara da uymak ve yasaklara karşı gelmemeleri gereklidir.
Bu yasaklardan bazıları şunlardır;
1- Gürültüye neden olma:
İlgili kanunlarla belirlenen hükümlere aykırı olarak, başka bir kimsenin sağlığının zarar görmesine elverişli bir şekilde gürültüye neden olan kişi, iki aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır (TCK. Md:183). Kat maliklerinin gerek bağımsız bölümlerini, gerek eklentilerini ve ortak yerleri kullanırken özellikle birini rahatsız etmemek yükümlülüğünde bulunmaktadır (KMK. 18 md; Y.HD., 05.06.1992 E. 1992/4930 k. 1992/5253). Başkalarının huzur ve sükûnetini bozacak şekilde gürültüye neden olan kişiye idari para cezası verilebilir (Kabahatler K. Md:36).
Şehir ve kasabalarda gerek mesken içinde ve gerek dışında saat 24’ten sonra her ne suretle olursa olsun civar halkının rahat ve huzurunu bozacak surette gürültü yapanlar polisçe menolunur (Polis Vazife ve Salahiyet K. Md:14). 09.08.1983 t., ve 2872 s. Çevre K.’na ve ilgili yönetmeliklere göre; çevre ve insan sağlığına zarar veren, kişilerin huzur ve sükûnunu, beden ve ruh sağlığını bozacak şekilde gürültü yapan fabrika, işyeri, atölye, eğlence yerleri gibi müesseseleri tutanak düzenleyerek gerekli mercilere bildirmek ve bu konuda kendisine verilen görevleri yerine getirmek zabıtanın görevidir
2- Kişilerin huzur ve sükûnunu bozma:
Sırf huzur ve sükûnunu bozmak amacıyla bir kimseye ısrarla; telefon edilmesi gürültü yapılması ya da aynı amaçla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulması halinde, mağdurun şikayeti üzerine faile hapis cezası verilir (TCK. md: 123).
3- İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uyma:
İnşaat veya yıkım faaliyeti esnasında, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirleri almayan kişi, hapis ya da adli para cezası ile cezalandırılır (TCK. md: 176).
4- Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması:
Gözetimi altında olan hayvanı başkalarının hayatı veya sağlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde serbest bırakan veya bunların kontrol altına alınmasında ihmal gösteren kişi, hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır (TCK. md:177).
5- Çevreyi kirletmek:
Çevreyi kirletenler ve çevreye zarar verenler neden oldukları kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar (Çevre K. md: 28).
6- Atıkların toplanması:
Evsel atık ve artıkları, bunların toplanmasına veya depolanmasına özgü yerler dışında atan kişiye, idari para cezası verilir (Kabahatler K. md: 41/1).